هنر موسیقی در خدمت سوگواره آیینی | رواج سازهای اروپایی در تعزیه از دوره قاجار

یکی از مهم‌ترین بخش‌های اجرای مراسم تعزیه در هر نمایش و ذکر مصیبت اهل‌بیت (ع) موسیقی شروع نمایش است؛ نوایی حماسی که اغلب با سازهای کوبه‌ای و بادی نواخته می‌شود.

همشهری آنلاین- بهاره خسروی: جالب ایکه سازهای مورد استفاده در تعزیه اروپایی هستند و به خدمت گرفتن موسیقی در مراسم تعزیه از دوران قاجار رایج شده است.

قصه‌های خواندنی تهران را اینجادنبال کنید

چند و چون ورود موسیقی به نمایش تعزیه و درآمیختگی این هنرها حکایت جالبی دارد که اسماعیل مجللی، پژوهشگر تعزیه، درباره‌اش می‌گوید: «اسناد و مدارک به جای مانده از سده‌های قبل در مورد اینکه سازهای مرسوم در تعزیه چه سازهایی بودند، به ما می‌گوید سازهای کوبه‌ای مثل طبل و دهل و ‌سنج سازهایی بودند که در تعزیه‌ها به کار برده می‌شدند؛ صدای برخاسته از این سازها بیشتر جنبه اعلام جنگ و… را داشتند اما این ‌سازها به تنهایی پیش‌برنده موسیقی تعزیه به حساب نمی‌آمدند چون ریتم و ضرباهنگی که درخور تعزیه باشد در آنها دیده نمی‌شد.»

این پژوهشگر تعزیه در ادامه تاکید می‌کند که پیشینه سازهای موسیقایی شبیه‌خوانی به سازهای بادی نظیر ‌ترومپت و قره‌نی گره خورده است که به مرور زمان تغییر کرده‌اند. باید گفت که در تمامی شبیه‌خوانی‌های دوره قاجار به صورت توامان از سازهای کوبه‌ای و بادی استفاده می‌شد.

هنر موسیقی در خدمت سوگواره آیینی | رواج سازهای اروپایی در تعزیه از دوره قاجار

بنا بر گفته مجللی، پای سازهای غربی به ایران در دوره قاجار باز شد. عباس میرزا در لشکرکشی‌های اولیه و جنگ‌هایی که ایران با روسیه داشت برای تنظیم قشون خودش از سازهای غربی استفاده می‌کرد و بعد از تأسیس ‌دارالفنون و گنجاندن رشته موسیقی در این هنرستان به دستور ناصرالدین‌شاه، فردی به نام «موسیو لمر» از فرانسه به ایران آمد و معلم‌ دارالفنون شد.

او حاضر نبود با سازهای ایرانی سه‌تار و تار کار کند و از این رو، برای آموزش موسیقی با خود سازهای بادی برنجی را به ایران آورد. کار با این‌ سازها نسبت به سازهای ایرانی راحت‌تر بود و در هر حالی قابل نواختن بودند، همچنین کوک کردن آنها سهل‌الوصول‌تر بود و از طرف دیگر صدای رسایی داشتند و نت‌های موسیقی ایرانی را به راحتی می‌شد با آنها نواخت.

این موسیقی خوشایند ایرانی‌ها شد و برای اجرای بسیاری از مراسم‌های شادی و عزا، رسمی و غیررسمی درباری از آن استفاده می‌کردند که به مرور زمان تبدیل به ‌ساز تخصصی تعزیه در کنار طبل‌ها و دهل‌ها و سنج‌ها شد.

هنر موسیقی در خدمت سوگواره آیینی | رواج سازهای اروپایی در تعزیه از دوره قاجار

کد خبر 866988

  • شرط حضور اسب‌ها در تعزیه‌های ری چه بود؟ | نذر شتربان‌های باقرآباد در دهه اول محرم

  • احیای یادگار معیرالممالک با وسایل دورریختنی!

  • شرط استخدام: دست‌های پینه‌بسته | اصغر قندچی به روایت یک دوست

  • سقاخانه‌ بربری‌ها از نخستین‌های طهران

  • هنر موسیقی در خدمت سوگواره آیینی | رواج سازهای اروپایی در تعزیه از دوره قاجار

  • وضعیت تل‌آویو پس از حمله پهپادی یمنی‌ها + ویدئو |‌ حمله با چه پهپادی انجام شد

  • لحظه نخست اصابت پهپاد به تل آویو | ویدئو

  • ظریف اعضای شورای راهبری انتخاب اعضا کابینه را اعلام کرد | تاکنون کسی پیشنهاد شده است؟

  • یک پرسپولیسی: اگر سیستم VAR بود استقلال قهرمان می شد |‌ استقلال و پرسپولیس با این شرایط به جایی نمی‌رسند

  • افسر پلیسی که در اقدام تروریستی اشرار به شهادت رسید | عکس و جزئیات

  • محل اصابت پهپاد رادار گریز یمن به تل آویو | ویدئو

  • حمله مرگبار یمن به تل‌آویو ؛ تلاش اسرائیل برای توجیه ناکامی

  • وضعیت تل‌آویو پس از حمله پهپادی یمنی‌ها + ویدئو |‌ حمله با چه پهپادی انجام شد

  • لحظه نخست اصابت پهپاد به تل آویو | ویدئو

  • جذب ۳ بازیکن جدید برای استقلال قطعی شد | مشخص شدن تکلیف کاپیتان آبی ها

  • محل اصابت پهپاد رادار گریز یمن به تل آویو | ویدئو

  • افسر پلیسی که در اقدام تروریستی اشرار به شهادت رسید | عکس و جزئیات

  • ارزشمندترین باشگاه‌های حاضر در لیگ بیست‌وچهارم | گران‌ترین تیم فوتبال ایران کدام است؟

  • یک پرسپولیسی: اگر سیستم VAR بود استقلال قهرمان می شد |‌ استقلال و پرسپولیس با این شرایط به جایی نمی‌رسند

  • حمله مرگبار یمن به تل‌آویو ؛ تلاش اسرائیل برای توجیه ناکامی

  • پیدا شدن موتور پهپاد یمنی یافا در تل‌آویو | ویدئو

  • قابی جالب از عادل فردوسی‌پور و برادرش در کنار علی دایی |‌ عکس

  • مجله سازشناسی موسیقی نواحی ایران

  • ببینید | روایت‌های جذاب از شکل‌گیری نواهای محرمی | از کَرنی‌زنی در شمال تا سنج و دمام در جنوب | نقش تکیه دولت در ورود سازهای اصیل به آیین‌های محرم

  • صدای نواحی ایران در موزه‌ی موسیقی