نمی توان حقیقت را بازگو کرد. ارتش جمهوری آذربایجان را ایران بوجود آورده است اگر تهران مانع نمی شد ارمنستان تا باکو پیشروی می کرد.
خبرآنلاین روز دوشنبه ۲۶ شهریورماه نشستی را با حضور کارشناسان حوزه قفقاز برگزار کرد که در آن بهرام امیراحمدیان استادیار مطالعات روسیه، آسیای مرکزی و قفقاز در دانشگاه تهران، سیدعلی سقائیان سفیر سابق ایران در ارمنستان و آندرانیک سیمونیان کارشناس حوزه قفقاز حضور داشتند. در این نشست درباره ماهیت کریدور جعلی زنگزور یا دالان تورانی ناتو، نقش بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای، الزامات حقوقی معاهده ۲۰۲۰، امیال ژئوپلیتیکی آذربایجان و ترکیه و سیاست روسیه نسبت به تحولات قفقاز جنوبی و موضوعات دیگر بحث شد.
مشروح این گفتگوی دو ساعته را در ادامه می خوانید:
بحث امروز را میخواستم درمورد کریدور زنگزور شروع کنیم که مدتی است در رسانهها بحثش داغ شده و موضع گیریهای روسیه هم خیلی مورد توجه قرار گرفته است. برای شروع بحث میخواستم از آقای امیر احمدیان خواهش کنم که تعریفی از کریدور بدهند که آیا چنین چیزی وجود خارجی دارد؟ در مورد ماهیت آن و این که بهتر به بحث بپردازیم توضیحی بفرمایید.
ما دو واژه داریم. یکی کریدور و یکی زنگزور. این دو را توضیح میدهم. زنگزور نام یک کوه است. یک رشته کوه کوچک به طول ۱۵۰ کیلومتر و شمال به جنوب امتداد به روز ارس دارد. ولی چیزی نه در نقشهها و نه در نوشتهها و ارتباطات به نام کریدور زنگزور وجود خارجی ندارد. اگر استناد کنیم به متن موافقتنامه که در سال ۲۰۲۰ بین آذربایجان و ارمنستان و روسیه امضا شده، آن جا هم چیزی به نام کریدور زنگزور معرفی نشده است. یک مسئله کریدور است که توضیح خواهم داد. کریدور یک مسیر است که کشور A وقتی میخواهد با کشور C ارتباط برقرار کند، از کشوری میگذرد که این مسیر آن جا قرار دارد. این تعریف کریدور است.
کریدور در ایران هم داریم. شرقی غربی که از سرخس وارد خاک ایران میشوند و از آن طرف به مرزهای ترکیه میروند. به این کریدور شرقی غربی میگویند که ریلی و جاده ای است. حقوقی که بر کریدور مترتب است، مربوط به کشوری است که آن مسیر آن جا قرار داد. بنابراین هر نوع تحرکی که میخواهد آن جا قرار بگیرد از حمل و نقل کالا و مسافر و وسیله نقلیه و قطار و هرچه هست، تمام آن قوانین که در آن کشور حاکم است بر آنها مترتب است. پس موقع ورود به این کشور، از کشور A به B وارد شود در محدوده گمرکی بازرسی میکنند و از نظر گمرکات و مواد مخدر و یا چیزهای دیگر یا مسائل امنیتی یا مرزبانی هم مرزبانی ورود و خروج است. از این جا که میخواهد خارج شود و به کشور C وارد شود، در آن جا هم کنترل میکنند. کنترل همه عین یک کشور خارجی که یک شهروند خارجی میخواهد بیاید، تمام اینها مترتب است.
پس در کریدور اگرچه تحرکات و فرآیندها و حمل و نقل کالاها و مسافر در آن جا انجام میشود و مسئولیتش در داخل وسایل نقلیه و کامیون به عهده صاحب حمل و نقل است، ولی چیزی که در بیرون از این فضا رخ میدهد – یعنی زیرساخت ها- همه مربوط به صاحب آن مسیری میشود که میگوییم صاحب پرچم. پس صرف این که کریدوری تعریف کنیم که بگوییم ما میخواهیم اراده خود را به عنوان کشور ثالث به این کشور تحمیل کنیم پذیرفته نیست. در قوانین و مقررات حمل و نقل و ترانزیت بین المللی همه اینها رعایت میشود.